Η γυναίκα και η θέση της στην πολιτική ζωή μέσα από τα ελληνικά συντάγματα του 1844 και του 1864



Τα γεγονότα: Σύμφωνα με το πρώτο σύνταγμα της Ελλάδας, το οποίο καταρτίστηκε το 1844, δικαίωμα ψήφου κατείχαν μόνο οι άντρες που ήταν πάνω από 25 χρονών, κατείχαν περιουσία ή εργάζονταν στην περιοχή όπου εξασκούσαν τα πολιτικά τους δικαιώματα. Οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ούτε εκλέγειν ούτε εκλέγεσθαι. (το κείμενο και τα στοιχεία με τα οποία δουλέψαμε μπορείτε να τα δείτε εδώ)

Τα συναισθήματα: Οι ίδιες οι γυναίκες είναι πολύ πιθανό να ένιωσαν μια πικρία για την παραγκώνιση τους από την πολιτική ζωή, ειδικά αν κάποιος αναλογιστεί ότι κατά την διάρκεια της επανάστασης του 1821 έδειξαν κι αυτές θάρρος και βοήθησαν με τον τρόπο τους στην επιτυχή έκβαση του αγώνα. Εμείς, οι σύγχρονοι αναγνώστες αισθανόμαστε την ίδια πικρία, γιατί ένα μεγάλο μέρος των πολιτών αποκόπτεται από την διαδικασία εκλογής εκπροσώπων και ως εκ τούτου και από την λήψη αποφάσεων που τον ενδιαφέρουν άμεσα.

Πιθανά προβλήματα: Από αυτήν την πλήρη εξαίρεση των γυναικών από την πολιτική ζωή της χώρας μπορούν να προκληθούν πολλές κοινωνικές αναταράξεις, τόσο μεταξύ αντρών και γυναικών για το αν και με ποιον τρόπο πρέπει αυτές να ψηφίζουν, αλλά και μεταξύ αντρών που έχουν διαφορετική άποψη για το συγκεκριμένο θέμα. Επίσης με το να μην δοθεί λύση με την κατάρτιση των δύο πρώτων συνταγμάτων, το πρόβλημα παρατείνεται στο μέλλον και μπορεί να ξεσπάσει σε μια άσχημη συγκυρία για την χώρα και να μην μπορέσει να το διαχειριστεί.

Θετικά σημεία: Έστω και για μια ορισμένη ομάδα πολιτών, καταχωρούνται συνταγματικώς συγκεκριμένα δικαιώματα και ελευθερίες - η εποχή που ο βασιλιάς διέταζε και βασίλευε απροκάλυπτα, έχουν περάσει.

Εναλλακτικές λύσεις: Θα μπορούσε να υπάρχει στο σύνταγμα πρόβλεψη, ώστε να δοθεί σε ορισμένες γυναίκες το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και σε όλες τις γυναίκες το δικαίωμα να ψηφίσουν μόνο αυτές τις γυναίκες. Με αυτόν τον τρόπο οι γυναίκες δεν θα ένιωθαν παραγκωνισμένες από την πολιτική ζωή και θα εντάσσονταν σιγά σιγά στις πολιτικές διαδικασίες του τόπου. Θα εξοικειώνονταν ομαλά με τα θέματα που απασχολούσαν την πολιτική ζωή της χώρας και έτσι θα είχαν να προτείνουν σωστές λύσεις. Επίσης, με αυτόν τον τρόπο θα είχαμε λιγότερες συγκρούσεις ανδρών πολιτικών για το θέμα της γυναικείας ψήφου και λιγότερες κοινωνικές αναταραχές.


Συμπεράσματα - Κρίσεις: Ενώ η γυναίκα έχει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην κοινωνική ζωή ως υπεύθυνη του σπιτιού αλλά και σε δύσκολες περιόδους (επανάσταση 1821) δεν αναγνωρίζεται η πολιτική της ιδιότητα. Το σύνταγμα του 1844 αναφέρει ότι «όλοι οι Έλληνες είναι ίσοι απέναντι στο νόμο» και έτσι αποκλείει όλες τις γυναίκες αφού δεν παραχωρεί σε αυτές τα ίδια πολιτικά δικαιώματα. Ένας πιθανός λόγος που συνέβη αυτό είναι η άποψη των περισσότερων αντρών για την φύση και την νοημοσύνη της γυναίκας, την οποία θεωρούσαν ανάξια να ασχοληθεί με σημαντικά πράγματα, όπως η πολιτική. Χαρακτηριστική είναι η άποψη του Εμ.Ροϊδη: «Δύο επαγγέλματα αρμόζουν εις τας γυναίκας. Εκείνα της νοικοκυράς και της εταίρας.».
Ωστόσο, το κλίμα αλλάζει από τα τέλη του 19ου αιώνα κυρίες με επιδράσεις κοινωνικών και πολιτικών παραγόντων: το 1887 η Καλιρρόη Παρρέν εκδίδει την «εφημερίδα των κυριών», παρά τα υβριστικά, ειρωνικά και απειλητικά σχόλια που λαμβάνει. Όμως και το γενικότερο κλίμα στην Ευρώπη ευνοεί την διεκδίκηση της γυναικείας συμμετοχής στα πολιτικά πράγματα: αυτήν την περίοδο εκδηλώνεται το κίνημα των «σουφραζέτων» σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Αρκετές χώρες δίνουν δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες στις αρχές του 20ου αιώνα (Ρωσία 1917, Μ.Βρετανία 1928, Η.Π.Α 1920, Αυστραλία 1902) κι έτσι οι παγκόσμιες επιδράσεις δίνουν και στην χώρα μας μια ώθηση στο σχετικό θέμα. Ήδη, το 1921, ο πρωθυπουργός Γούναρης υπόσχεται ψήφο στις γυναίκες. Υποβάλλει αμέσως ανάλογη πρόταση στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση, αλλά η πρόταση δεν συγκεντρώνει την απαιτούμενη πλειοψηφία της Βουλής γιατί οι αντιρρήσεις των ανδρών εκπροσώπων είναι ακόμα πολύ ισχυρές.
Πλήρες δικαίωμα εκλέγειν και εκλέγεσθαι δίνεται τελικά στις γυναίκες το 1952 και το 1975 το σύνταγμα αναφέρει ρητά ότι: «όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι ίσοι ενώπιον τον νόμου», 130 χρόνια μετά το πρώτο σύνταγμα της νεότερης Ελλάδας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου